6 Şubat’ta meydana gelen ve merkez üssü Kahramanmaraş olan depremlerde 11 il hasar gördü. Resmi kaynaklara göre 200 binden fazla bina depremlerde yıkıldı veya oturulamaz hale geldiği için yıkılmak zorunda kaldı.
Depremin ilk ayında Alman Haber Ajansı dpaKonuyla ilgili Türkiye’ye açıklama yapan Greenpeace Türkiye sözcüsü, “İnşaat ve yıkım molozlarında bulunan malzemelerin bir kısmı doğaya ve insan sağlığına zarar verebilecek maddeler içeriyor. Bunlardan biri de asbest.”
Kanserojen olduğu bilinen aspest, 31 Aralık 2010’da yürürlüğe giren yönetmelikle Türkiye’de yasaklanana kadar binaların yalıtımında kullanılıyordu.
Çevre Mühendisleri Odası: 104 milyon ton inşaat ve yıkım atığı
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) de üyesi olan Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO), bölgede 104 milyon tonun üzerinde inşaat ve yıkım atığı oluştuğunun tahmin edildiğini açıkladı. 6 Şubat depremleri. Atıkların kaynağından ayrı olarak toplanmasını öneren ÇMO, toplanan diğer atık türlerinin de özelliklerine göre geri kazanım veya bertaraf süreçlerine dahil edilmesi gerektiğini vurguladı. Depremlerin yaşandığı bölgede kişi başına 8-16 ton inşaat ve yıkım atığı (İA) oluştuğunu belirten ÇMO, depremin ardından otomobillerde, çadırlarda, ateş başında kalmak zorunda kalan insanların, Sokak, daha sonra çadır kentlerin oluşmaya başlamasıyla birlikte yavaş yavaş buralara taşındığını anlatan Demir, atıkların düzenli bir şekilde toplanmadığını kaydederek, insan ve çevre sağlığını tehdit edecek boyuta ulaştığını da ifade etti. Bunlara portatif revirlerde yapılan tedavi ve atık hijyenik pedler sonucu oluşan tıbbi atıkların da eklenmesini, bunların da farklı şekilde toplanıp bertaraf edilmesini önerdi.
ÇMO, diğer atıkların yanı sıra yıkılan binalarda bulunan asbest içeren malzemelerin de toplanarak bertaraf edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Oda, asbest, kurşun veya diğer olası zararlı elementlerin boyutunun bilinmediğini bildiriyor.
Greenpeace Türkiye ayrıca asbest içeren yapıların sökülmesinin güvenlik açısından büyük önem taşıdığını bildiriyor. Örgüt, asbestin kontrolsüz bir şekilde yayılmasının bölgedeki insanlar, kurtarma ve enkaz kaldırma ekipleri için kanser riskini artıracağını savunuyor. Enkaz kaldırmanın neden olduğu ağır tozun özellikle akciğer kanseri, bronşit ve astım hastaları için riski artırdığına da dikkat çekiliyor.
Fotoğraf: Ahmed Deeb/dpa/picture Alliance
Birçok şey yandı
Halen bölgede yaşayan insanların ısınmak için buldukları birçok maddeyi yaktıklarına ve bunun havadaki zararlı element oranını artırabileceğine işaret eden Greenpeace, hükümetin vatandaşların ısınma ihtiyacını elektrikli cihazlarla karşılamasını talep ediyor.
Örgüt, zehirli elementler içeren atıkların iklime ve çevreye uygun bir biçimde enkazdan çıkarılması gerektiğini ve bu şekilde olası yeni felaketlerin önüne geçilmesi gerektiğini belirtiyor. Enkaz kaldırma ile oluşacak zararlı maddelerin olası yayılmasının özellikle insan sağlığına, tarıma ve yer altı su kaynaklarına büyük zararlar vereceğini belirtiyor.
Dpa / ETO, BÖ
